شبکه سازی در کسب و کار؛ راز کوچک مدیران موفق

در دنیای سال 2021، چه در حوزه‌های کاری، حرفه‌ای و یا بیزینسی، چه در حوزه‌ی روابط اجتماعی با اطرافیان و حتی چه در روابط عاطفی، واژه‌ی شبکه سازی بسیار به گوش می‌خورد. شبکه سازی با توجه به بستری که در آن شکل می‌گیرد، می‌تواند تعاریف مختلف و متعددی داشته باشد؛ اما در نهایت، کارکرد و نتیجه‌ی هر کدام، یکسان است. آن نتیجه‌ی مشترک هم چیزی نیست ارتقای فردی و شخصیتی. حال فرقی ندارد که شما مدیر شرکتی بزرگ و چندملیتی باشد، یک دانشجو باشید، یک کارآفرین باشید یا هر منصب و شغل و مقام دیگری که داشته باشید، شبکه سازی می‌تواند برایتان بسیار سودمند باشد.

اما اصلا معنای این مفهوم چیست؟ شبکه سازی مفید چیست و چه ماهیتی دارد و به چه نوعی اطلاق می‌شود؟ آیا ساختن شبکه اجتماعی، می‌تواند به گسترش کسب و کار ما کمک کند؟ آیا موجب افزایش فروش می‌شود؟ جالب است بدانید که همین مبحث شبکه سازی، از جمله مهم‌ترین سرفصل‌های بیزینس کوچینگ به شمار می‎رود و ما امروز در این مقاله از وبسایت آموزشی افشین فاتح، قصد داریم تا از صفر تا صد این راز کوچک مدیران موفق، برای شما صحبت کنیم. با ما همراه باشید.

شبکه سازی چیست؟

وقتی صحبت از شبکه سازی به میان می‌آید، ذهن ما ناخودآگاه به سمت شبکه سازی در کسب و کار معطوف می‌شود. یعنی همان نوعی که در آن، برای ارتقای کسب و کار خود و افزایش سود و فروش، با سایر شرکت‌های و کسب و کارها، نوعی رابطه دوستانه و تا حدودی به دور از رسمیت، آغاز می‌کنیم. خب می‌توان گفت که قدیمی‌ترین تعریف از مفهوم شبکه سازی، همان است که اکنون به آن اشاره کردیم. اما ساختن شبکه ارتباطی اجتماعی، می‌تواند معنایی بسیار فراتر از این حرف‌ها داشته باشد.

امروزه، شبکه سازی را اینطور تعریف می‌کنند:

شبکه سازی یا نتوورکینگ (Networking) به روند ایجاد روابط دوستانه، دوطرفه و بلند مدت با افراد، در محیط‌هایی به غیر از محیط حرفه‌ای کسب و کار، مثلا در ایونت‌ها، کنفرانس‌ها و حتی رستوران‌ها، گفته می‌شود.

می‌بینید؟ شبکه سازی می‌تواند بسیار فراتر از روابط کاری و شغلی باشد، همانطور که در مقدمه گفتیم، حتی در روابط اجتماعی و عاطفی روزمره نیز می‌توان از شبکه سازی استفاده کرد. اما خب طبیعی است که موضوع مقاله‌ی ما، همان شبکه سازی تجاری باشد.

پس شبکه سازی در کسب و کار، می‌تواند انواع مختلفی داشته باشد. انواع شبکه سازی به قرار زیر است:

• شبکه سازی مفید

که باعث ارتقای کسب و کار می‌شود، مشتری‌های تازه برایمان به ارمغان می‌آورد، بازاری جدید برایمان فراهم می‌کند، فروش محصولات یا خدمات ما را افزایش می‌دهد. یا اینکه اگر به صورت فردی کار می‌کنیم و مهارتی خاص داریم، می‌تواند منجر به پیدا شغل برای ما شود. به طور مثال، امروزه شبکه سازی در لینکداین، می‌تواند نمونه‌ی بسیار خوبی از این نوع باشد.

• شبکه سازی غیرمفید

که درست در نقطه مقابل شبکه سازی مفید قرار می‌گیرد؛ هیچگونه سود و منفعتی برای ما به همراه ندارد، نه مشتری و نه کاریابی، هیچ کدام. ساخت شبکه ارتباطی از نوع غیر مفید، تنها صرف بیهوده‌ی انرژی به شمار می‌رود.

اهمیت شبکه سازی برای کسب و کار

با تعاریف و تفاسیری که در بخش پیشین برایتان ارائه دادیم، درک اهمیت شبکه سازی، دیگر چندان مشکل نخواهد بود. پیشتر شاید دیدگاه افراد به این صورت بود که شبکه سازی، نوعی ابزار و مهارت فردی برای پیدا کردن شغل است. اما امروزه، این دیدگاه بسیار گسترده شده و مدیران سازمان و صاحبان کسب و کار، به آن عنوان ابزاری همه‌جانبه برای ارتقای بیزینس خود نگاه می‌کنند.

شبکه سازی تجاری یا همان شبکه سازی در کسب و کار (Business Networking)، امروزه جز دغدغه‌های بسیاری از مدیران است و همانطور که گفتیم، این مهارت چه در سطح خرد و فردی باشد و چه در سطح کلان و میان سازمانی، به عنوان راز کوچک مدیران موفق به شما می‌رود.

یکی از مهم‌ترین دلایل اهمیت شبکه سازی را می‌توان اینطور بیان کرد:

• شبکه سازی ابزاری است که باعث می‌شود ارتباط یک سازمان با سازمان دیگر، آسان‌تر شکل بگیرد؛ زیرا با توجه به تعریف آن، می‌تواند کاری کند که برقراری و ایجاد رابطه، به دور از تشریفات و رسمیت‌های سازمانی، اندکی رنگ و بوی دوستانه بگیرد.

از جمله مهم‌ترین مزایای شبکه سازی نیز می‌توان موارد زیر را برشمرد:

• علاوه بر ابزاری برای کسب و کار، ابزاری برای دستیابی به حمایت اجتماعی نیز به شما می‌رود.
• شبکه سازی، خیابانی دو طرف است و به تبادل ایده‌ها کمک می‌کند.
• استفاده از این ابزار، توجهات را به سمت شما جلب می‌کند.
• این امر، فرصت‌های تازه بسیاری را در اختیار شما و کسب و کار شما قرار می‌دهد.
• شبکه سازی به شناخت و درک بهتر از مهارت‌های توانایی‌های خودتان، کمک می‌کند.
• شبکه سازی فردی و تجاری، باعث نوآوری و خلاقیت می‌شود.
• شبکه سازی، منابع و اطلاعات تازه‌ای را برای شما به ارمغان می‌آورد.
• نتوورکینگ، دوستی و پشتیبانی افراد حرفه‌ای‌تر از خودتان را برای شما فراهم می‌کند.
• شبکه سازی اصولی، رشد شغلی برای شما ارمغان می‌آورد.
• اعتماد به نفس شما، با شبکه سازی فردی، افزایش خواهد یافت.
• شبکه سازی، روابط طولانی مدت و بادوامی را برای شما به وجود خواهد آورد.

4 قدم تا شبکه سازی

برای اینکه بتوانید یک شبکه سازی مفید داشته باشید، 4 قدمی که در ادامه معرفی خواهیم کرد، می‌توانند کمک بسیاری شایانی در این راه، برای شما باشند.

• قدم اول، ذهنیت خود را اصلاح کنید

پیش از هر چیز، لازم است که برای شبکه سازی، ذهنیتی صحیح داشته باشید. اینکه در همان ابتدای کار، بخواهید افراد را بر اساس سود و منفعتی که برایتان به دنبال دارند، گلچین کنید، هیچگاه نمی‌توانید به شبکه سازی مفید دست پیدا کنید. هرچند که هدف در نهایت رسیدن به سود و منفعتی دوطرفه و دوجانبه است، اما فکر کردن به این مسئله در ابتدای امر، می‌تواند فرصت‌های زیادی را از شا سلب کند.

• قدم دوم، هدف‌گذاری را جدی بگیرید

چه شما برای شبکه سازی در کسب و کار و برای سازمانی بزرگ تلاش می‌کنید، چه صرفا به دنبال کاریابی و یا رشد شخصی هستید، هدف‌گذاری درست، یکی از مهم‌ترین اقدامات است. به همین دلیل است که در این قدم، باید حسابی وقت بگذارید، خودتان و توانایی‌هایتان را به خوبی بشناسید و در نهایت با آگاهی کافی و واقع‌گرایانه اهدافی را برای خود و یا سازمانی که در آن فعالیت دارید، تعیین نمایید.

• قدم سوم، برنامه‌ریزی کنید

حال که اهداف شما برای شبکه سازی تجاری یا فردی مشخص شده‌اند، زمان آن است که نقشه‌ی راه برای خودتان تنظیم نمایید به عبارت دیگر، برای رسیدن به اهداف، برنامه‌ریزی کنید. برای تحقق اهداف، ابتدا به سراغ مرتبط‌ترین گزینه‌های برای شبکه سازی بروید، از آشنایان و اطرافیان شروع کنید و رفته رفته، به سراغ سرمایه‌داران، مشاوران، و افراد رده‌بالا بروید.

• قدم چهارم، ارتباط را ایجاد کنید

شاید بتوان گفت که مهم‌ترین مرحله در مراحل شبکه سازی، همین ایجاد ارتباط به صورت عملی باشد. ایجاد ارتباط درست و موثر و به قول معروف، باز کردن سر صحبت، می‌تواند بسیار چالش‌ برانگیز باشد. در این مرحله، همه چیز به توانایی‌های شما بستگی دارد؛ به فن بیان شما، به لحن شما، جملات و کلماتی که استفاده می‌کنید. به علاوه، از آنجایی که معمولا ایجاد ارتباط برای شبکه سازی، معمولا در جلسات، دیدارها، میهمانی‌ها، نمایشگاه‌ها، و ایونت‌های مختلف رخ می‌دهد، توجه به اصول و قوانین اتیکت و تشریفات حضور موثر در جلسات نیز بسیار پراهمیت است.

مراحل شبکه‌سازی موفق

برای موفقیت در شبکه‌سازی، باید مراحل مختلفی را طی کرد. این مراحل عبارتند از:

شناختن افراد و ارتباط برقرار کردن با آن‌ها: برای شبکه‌سازی موفق باید افرادی را که می‌خواهید با آن‌ها ارتباط برقرار کنید، به خوبی شناخته و با آن‌ها در ارتباط باشید. برقراری ارتباط معنی‌دار با دیگران از جمله مهارت‌های کلیدی در شبکه‌سازی است.

ارتقاء مهارت‌های ارتباطی: مهارت‌های ارتباطی به شما کمک می‌کنند تا در مذاکرات، مصاحبه‌ها، و حتی در گفت‌وگوهای روزمره بهترین عملکرد را داشته باشید. این مهارت‌ها شامل شنیدن فعال، مذاکره، و مدیریت اختلافات می‌شوند.

ایجاد ارزش از طریق شبکه‌سازی: ارتباطات شما باید ارزشی داشته باشند. این به این معنی است که شما باید نه تنها از دیگران درخواست‌هایی داشته باشید، بلکه باید از طریق ارتباطات خود نیز به دیگران ارزش ارائه دهید. به عبارت دیگر، ارتباطات شما باید دوطرفه باشند و هر دو طرف از آن بهره‌مند شوند.

مهارت‌‌های مرتبط با شبکه سازی

همانطور که بارها تا به الان گوشزد کردیم، شبکه سازی موثر، بسیار گسترده است؛ مهارت‌های بسیاری را شامل می‌شود و توانایی‌های بسیاری را مطلبد. از همین روی، می‌تواند گاها بسیار چالش‌ برانگیز باشد، اما خب هیچگاه، غیر ممکن نیست.

به علاوه، اشاره کردیم که شبکه سازی، از جمله مهم‌ترین سرفصل‌های بیزینس کوچینگ نیز به شمار می‌رود. زیرا برای آمادگی در دنیای کسب و کار، تنها شناخت استراتژی‌های فروش و مدل‌های بازاریابی کافی نیست. زیرا که گاها مهارت ‌های نرم (SOFT SKILLS) می‌توانند بسیار کارآمدتر باشند.

در تایید همین ادعا، همین بس که بدانید تمامی مهارت‌های زیر، همگی مرتبط با شبکه سازی مفید هستند:

• جستجو و عضویت در شبکه‌ها، گروه‌ها و مجامع مرتبط
• یادگیری و آمادگی شرکت در جلسات و هدف‌گذاری
• یادگیری اتیکت و تشریفات برای حضور موثر در جلسات
• اصول صحیح معرفی خود، محصول، کسب و کار و برند
• مهارت مربوط به رفتار حرفه‌ای و حرفه‌ای گری
• تکنیک‌های ظریف معرفی و جذب مشتری در قالب پذیرایی در ایونت‌ها
• توانایی پیگیری مشتری بعد از آشنایی و شبکه سازی
• حفظ و نگه‌داری و وفادار کردن طرف مقابل بعد از ساخت شبکه

نقش سوشال مدیا در شبکه سازی تجاری

نقش شبکه‌های اجتماعی دیجیتال یا همان سوشال مدیا (SOCIAL MEDIA) را نمی‌توان به هنگام تلاش برای شبکه سازی تجاری و یا فردی، نادیده گرفت. قبل از اینکه شبکه‌های مجازی وارد زندگی ما شوند، یقینا چالش ‌های شبکه سازی بسیار بسیار بیشتر از الان بودند؛ در ایام قدیم، برای شبکه سازی در کسب و کار و حتی زندگی فردی، پشتکار، تلاش و استقامت فراوانی نیاز بود. اما امروزه، با کمک چند کلیک و با چند لایک و با چندتا کامنت ساده، می‌توان همان نتیجه را به دست آورد؛ بدون اتلاف وقت، بدون دردسر.

به طور مثال، امروزه شاید شبکه سازی در لینکداین و یا توییتر، بسیار موثرتر از شبکه سازی در دنیای واقعی باشد. با این اوصاف، طبیعی است که نمی‌توان نقش شبکه‌های اجتماعی دیجیتال را در شبکه سازی، نادیده گرفت. به زبان دیگر، امروزه شبکه سازی بدون بهره‌گیری از شبکه‌های اجتماعی دیجیتال، شاید اصلا غیرممکن باشد.

از جمله مزایای به کار گیری شبکه‌های اجتماعی در شبکه سازی:

• از بین رفتن مواتع موجود
• کاهش هزینه‌ها،
• ایجاد ارتباط سریع‌تر و آسان‌تر و…

اشاره کرد. گرچه باید توجه کنید که بهره‌گیری از این روش، می‌تواند آثاری سوء نیز به همراه داشته باشد؛ زیرا که شبکه سازی به شکل حضوری هنوز هم موثرتر از روش مجازی است. گرویدن بیش از اندازه به شبکه سازی مجازی، می‌تواند بی‌توجهی به مهارت‌های لازم آن را به همراه داشته باشد.

به علاوه، باید توجه داشت که اصلا حضور در این فضای مجازی، خود نیازمند مهارت‌هایی تازه‌ای است، که بتواند پاسخگوی نیازهای تازه باشد. به عبارت دیگر، مهارت ‌های شبکه سازی حضوری هنوز هم مورد نیاز هستند.

مزایای و معایب شبکه‌سازی

شبکه‌سازی یکی از مهارت‌های مهم در دنیای امروز است که تأثیر قابل توجهی در زندگی ما دارد. این مهارت به معنای ایجاد و توسعه ارتباطات با دیگران و به اشتراک‌گذاری منابع و دانش با همان افراد است. در این بخش از مقاله، به بررسی مزایا و معایب شبکه‌سازی می‌پردازیم تا به شما کمک کنیم تصمیم بهتری در مورد استفاده از این مهارت بگیرید.

مزایای شبکه‌سازی

1. دسترسی به منابع و اطلاعات بیشتر

یکی از مهمترین مزایای شبکه‌سازی دسترسی به منابع و اطلاعات بیشتر است. ارتباط با افراد مختلف و توسعه روابط معنی‌دار می‌تواند به شما فرصت دسترسی به منابعی که خود ندارید، را فراهم کند. این منابع می‌توانند اطلاعات، تجربیات، دانش، و حتی فرصت‌های شغلی باشند.

2. حل مشکلات و یافتن فرصت‌های جدید

شبکه‌سازی می‌تواند به شما در حل مشکلات کمک کند. ارتباط با افرادی که تجربه‌های مشابهی داشته‌اند، می‌تواند منجر به پیدا کردن راه‌حل‌های بهتر برای مشکلات شما شود. همچنین، این ارتباطات می‌توانند به شما فرصت‌های جدیدی را معرفی کنند که قبلاً در نظر نداشته‌اید.

3. افزایش درآمد و رشد کسب و کار

در جهان تجاری، شبکه‌سازی می‌تواند به شما در جذب مشتریان جدید، پیدا کردن همکاران تجاری، و حتی جلب سرمایه‌گذاران کمک کند. این ارتباطات می‌توانند منجر به افزایش درآمد و رشد کسب و کار شما شوند. همچنین، شبکه‌سازی می‌تواند به شما در یادگیری از دیگران و بهبود مهارت‌های تجاری کمک کند.

معایب شبکه‌سازی

1. حفظ ارتباطات

یکی از چالش‌های شبکه‌سازی حفظ ارتباطات است. به عنوان یک فرد شبکه‌ساز، شما باید ارتباطات خود را با دقت مدیریت کنید تا از دست نرود. این نیاز به زمان و انرژی می‌طلبد و ممکن است برای برخی افراد چالش‌برانگیز باشد.

2. تعداد زیاد ارتباطات

شبکه‌سازی می‌تواند به تعداد زیادی ارتباط منجر شود که ممکن است سختی‌های خود را داشته باشد. مدیریت تعداد زیاد ارتباطات و انجام ارتباط با همه آنها می‌تواند دشوار باشد.

3. خطر از دست دادن حریم خصوصی

در فرآیند شبکه‌سازی، ممکن است بخواهید اطلاعات و دانش خود را به اشتراک بگذارید. این ممکن است به خطر از دست دادن حریم خصوصی شما منجر شود. بنابراین، باید با دقت اطلاعات خود را به اشتراک بگذارید و توجه داشته باشید که کدام اطلاعات را به چه کسانی منتقل می‌کنید.

سوالات متداول

 شبکه سازی به چه معناست؟

اگر بخواهیم در محیط‌های غیر از محیط حرفه‌ای و رسمی کسب و کار، با شرکت‌ها یا سازمان‌های دیگر، یا افرادی که در نهایت شغلی برایمان ایجاد می‌کنند، ارتباطی ایجاد کنیم و این ارتباط طولانی مدت و از نوع دوستانه باشد، به آن شبکه سازی گفته می‌شود.

اهمیت شبکه سازی در چیست؟

شبکه سازی ارتباط سازمان‌ها با یکدیگر را آسان می‌کند، موجب دستیابی به حمایت اجتماعی می‌شود، فرصت‌های تازه برای ما ایجاد می‌کند، اعتماد به نفس و شناخت ما از خودمان را افزایش می‌دهد، روابط عمیق و پایدار ایجاد می‌کند و…

شبکه سازی چند نوع است؟

شبکه سازی دو نوع است: مفید و غیرمفید. شبکه سازی مفید آن است که در نهایت به ارتقای شغلی، ایجاد فرصت شغلی، یا به پیشرفت شخصی و کاری منتهی شود. شبکه سازی غیرمفید هیچکدام را به همراه ندارد.

نقش شبکه‌های اجتماعی دیجیتال در شبکه سازی چیست؟

موانع موجود در سر راه شبکه سازی را از بین برده، شبکه سازی را کم‌کزینه، پربازده و آسان می‌سازد. اما خب ممکن است مهارت‌ها و نیازهای تازه‌ای را نیز در این میان، بطلبد.